Rashond
De Duitse herder is vanuit schoonheidsidealen bewust gefokt met een sterk aflopende rug. Hierdoor heeft de hond tegenwoordig een grote kans op heupdysplasie en rugproblemen.
Kreupel door heupdysplasie en elleboogdysplasie
Heupdysplasie (HD) zorgt voor slijtage (artrose) van het heupgewricht. Ook bij elleboogdysplasie (ED) treedt artrose op in het gewricht. Beide aandoeningen veroorzaken kreupelheid bij de hond. Hoewel dure operaties de gevolgen van deze aandoeningen soms kunnen verbeteren, is het probleem niet altijd helemaal te verhelpen. Daarom moeten honden met HD of ED vaak levenslang pijnstillers slikken.
Pijnlijke rugproblemen
De aflopende rug van de Duitse herder leidt tot verschillende rugproblemen. De gewrichten in de ruggenwervels kunnen gaan vergroeien (spondylose) waardoor bewegen erg pijnlijk wordt. Ook kunnen de tussenwervelschijven vervallen, waardoor het wervelkanaal vernauwd en de zenuwen beklemd raken. Deze aandoening heet degeneratieve lumbosarcale stenose; en veroorzaakt pijn bij bewegen, kreupelheid en zelfs uitval van zenuwen. Dit is soms te verhelpen met een erg dure operatie, maar niet altijd. Voor degeneratieve myelopathie bestaat helemaal geen behandeling. Bij deze aandoening vervallen de zenuwvezels in het ruggenmerg, waardoor de achterhand van de hond steeds verder verzwakt en de hond uiteindelijk niet meer kan lopen.
Geschiedenis
De Duitse herdershond zoals wij die nu kennen, is ontstaan dankzij de Pruisische militair Von Stephanitz. Tot 1899 was de Duitse herdershond een verzamelnaam voor alle soorten herdershonden die in Duitsland gebruikt werden om vee te hoeden. Hoewel deze honden wel iets van elkaar weg hadden, was het uiterlijk niet belangrijk. Het ging erom dat hij zijn werk goed deed: hoeden, drijven en beschermen van kuddes schapen en soms runderen. Toen Von Stephanitz een veelzijdige, moedige en gehoorzame diensthond wilde fokken, besloot hij fijngebouwde, temperamentvolle herdershonden uit Saksen te kruisen met zwaargebouwde, rustige herdershonden uit Württemberg. Hieruit ontstond uiteindelijk de Duitse herdershond, die niet meer werd gebruikt voor het hoeden van vee, maar voor waak- en verdedigingswerk.
In 1901 werd de eerste politiehondenwedstrijd voor Duitse herdershonden gehouden. In beide wereldoorlogen werden Duitse herders niet alleen door het leger gebruikt als opsporings- en bewakingshond, maar ook als reddingshond door het Rode Kruis.
Aantal bij dit ras bekende erfelijke aandoeningen
70
Risico
Zeer hoog risico op erfelijke aandoeningen
In de (vak)literatuur worden nog meer erfelijke aandoeningen genoemd. Vaak bestaat hiervoor weinig bewijs of komt de aandoening in Nederland zelden voor, dan wel is het ongerief nihil. Deze aandoeningen worden hier voor de volledigheid wel getoond, maar krijgen een score nul.
| Albinisme (gebrek aan pigment) / Oculocutaan albinisme (1) | Professionals Fokkerij, 2011 |
| Anale furunculose (anale kloven of fistels) (1) | Professionals Diergeneeskunde, 2011 |
| Aortastenose (vernauwing van de hoofdslagader) (AO/SAS) (7) | Bavegems CIDD BP Peelman LJ, 2009 IDID |
| Atopie (omgevingsallergie) (7) | LICG, 2022 LICG, 2011 LICG, 2016 Pocta S et al., 2007 GI Wilhem S et al., 2010 Zur G. Atopische dermatitis |
| Cardiomyopathie (DCM) (hartfalen door een uitgerekte hartspier) (2) | Bavegems IDID |
| Cataract (staar) (2) | CIDD IDID |
| Chronische nieraandoening (langdurig nierfalen) (1) | Guidi G et al., 2012 |
| Chronische superficiële keratitis [Pannus] (langdurige oppervlakkige hoornvliesontsteking) (5) | Baller L et al., 2012 CIDD LICG, 2022 LICG, 2016 Peelman LJ, 2009 |
| Collageendysplasie (misvorming van bindweefsel) (1) | Professionals Fokkerij, 2011 |
| Contactallergie (allergische reactie na contact) (1) | BP |
| Cornea dermoïd (huid op hoornvlies of bindvlies) (1) | CIDD |
| Degeneratieve lumbosacrale stenose (vernauwing van het wervelkanaal) (4) | LICG, 2022 LICG, 2016 Meij B et al., 2010 Worth et al, 2019, DLSS |
| Degeneratieve myelopathie (aantasting ruggenmerg) (9) | BroeckxBJG CIDD LICG, 2022 LICG, 2011 LICG, 2016 Orthopedic Foundation for Animals, 2011, DM Packer RA, 2013 Peelman LJ, 2009 IDID |
| Demodicosis (gevoeligheid voor infectie met Demodex-mijt) (3) | CIDD Peelman LJ, 2009 GI |
| Dermatomyositis (ontsteking van huid, spieren en bloedvaten) (1) | CIDD |
| Dikke darmontsteking (Histiocitaire ulceratieve colitis) (1) | Peelman LJ, 2009 |
| Duitse Herder pyodermie (bacteriële huidinfectie met zweren) (5) | Baller L et al., 2012 CIDD Professionals Fokkerij, 2011 Peelman LJ, 2009 GI |
| Ehlers Danlos Syndroom (bindweefselaandoening) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Elleboogdysplasie - grote hond (aandoening elleboog) (13) | Coopman F et al., 2014 CIDD LICG, 2022 LICG, 2011 LICG, 2016 Narojek Orthopedic Foundation for Animals, 2014, ED O'Neill et al, 2020, ED Peelman LJ, 2009 IDID SkogmoHK Stock GI |
| Enostosis (extra botvorming, groeipijn) (2) | LICG, 2016 GI |
| Epilepsie (6) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 MCD Amsterdam, 2015, Epilepsie IDID Short et al GI |
| Epitheliale corneadystrofie (aantasting hoornvlies) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Exocriene pancreas insufficiëntie (slecht werkende alvleesklier) (7) | CIDD German A.J. EPI LICG, 2022 LICG, 2016 IDID GI Westermarck et al |
| Familiaire vasculopathie (afweer tegen eigen bloedvaten) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Food hypersensitivity (voedselallergie/-overgevoeligheid) (1) | BP |
| Glycogeenstapelingsziekte (ongewone stapeling van een specifiek koolhydraat) (2) | CIDD UU |
| Hartebasistumoren (kanker van het hart) (1) | UU |
| Hemangiosarcoom (kwaadaardige bloedvatkanker) (3) | LICG, 2022 LICG, 2016 Schultheiss PC, 2004 |
| Hemivertebra (half aangelegde wervels) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Hemofilie (bloederziekte) (4) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 Peelman LJ, 2009 GI |
| Heupdysplasie - grote hond (ontwikkelingsstoornis heup) (14) |
" title="O'Neill et al, 2017, German Shepherd ">O'Neill et al, 2017, German Shepherd Boer BroeckxBJG Coopman F et al., 2014 CIDD Professionals Fokkerij, 2011 LICG, 2022 LICG, 2016 Ohlerth et al, 2019, CHD Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD IDID Stock GI Witsberger, 2008, CCLD and HD |
| Hyperadrenocorticisme [ziekte van Cushing] (te veel productie van bijnierschorshormoon) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Hypertrofische osteodystrofie (vorming van overmatig bot) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Hypofysaire dwerggroei (tekort aan groeihormoon) (7) |
Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht " title="Voorbij A. ">Voorbij A. Professionals Diergeneeskunde, 2011 Professionals Fokkerij, 2011 LICG, 2022 LICG, 2016 RDA Oost |
| Insulinoom (alvleesklierkanker) (1) | UU |
| Larynxparalyse (JLPP - juveniele larynx paralyse en polyneuropathie) (verlamming stembanden) (1) | IDID |
| Lipoom (vetbult) (1) | O'Neill DG et al., 2014 |
| Lymfoedeem (overmatige ophoping lymfevocht) (1) | Peelman LJ, 2009 |
| Maag-dilatatie-volvulus (maagdraaiing) (6) | Bell JS, 2014 2017, O'Neill et al, GDV, 2017 Peelman LJ, 2009 IDID Song et al, 2020, GDV GI |
| Maligne lymfoom (lymfeklierkanker) (2) | Comazzi et al, lymphoma, 2018 LICG, 2016 |
| Mammatumor (melkklierkanker) (1) | Beaudu-Lange et al, 2021, mammary tumors |
| Masticatory muscle myositis (kauwspierontsteking) (2) | CIDD IDID |
| MDR1 gendefect (overgevoeligheid voor bepaalde medicijnen) (1) | IDID |
| Mega-oesophagus (slokdarmverwijding/slokdarmverlamming) (5) | Bell et al, megaesophagus, 2022 CIDD Peelman LJ, 2009 2023, Universiteit Utrecht, Mega-oesophagus GI |
| Myasthenia gravis (spierzwakte door abnormale reactie van afweersysteem) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Myxomateuze mitralisklepinsufficiëntie (lekkage van de linkerhartklep) (4) | Bavegems CIDD BP IDID |
| Neuroaxonale dystrofie (afbraak hersen- en zenuwweefsel) (1) | Peelman LJ, 2009 |
| Nodulaire dermatofibrose (knobbels in huid) (3) | CIDD LICG, 2011 Peelman LJ, 2009 |
| Optische zenuw hypoplasie (onderontwikkeling oogzenuw) (1) | CIDD |
| Osteosarcoom (botkanker) (1) | Dickerson M.E. |
| Otitis externa (ontsteking uitwendige gehoorgang) (2) |
" title="O'Neill et al, 2017, German Shepherd ">O'Neill et al, 2017, German Shepherd Swiecicka N et al., 2014 |
| Palatoschisis (gespleten gehemelte of lip) (2) | CIDD IngwersenW |
| Patella luxatie (losse knieschijf) (1) | Orthopedic Foundation for Animals, 2013, PL |
| Pemphigus foliaceus (huidaandoening door abnormale reactie van afweersysteem) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Persisterende ductus arteriosis botalli (abnormale verbinding tussen aorta en longslagader) (4) | Bavegems CIDD Peelman LJ, 2009 IDID |
| Persisterende rechter aortaboog (blijvende rechter [i.p.v. linker] aortaboog) (5) | Bavegems CIDD BP Peelman LJ, 2009 IDID |
| Plasmacellulaire conjunctivitis (ontsteking derde ooglid) (1) | Professionals Diergeneeskunde, 2011 |
| Primaire idiopatische seborroe (overmatige afscheiding van talg) (1) | CIDD |
| Progressieve retina atrofie (PRA) (voortschrijdende verslechtering netvlies) (2) | CIDD IDID |
| Retinadysplasie, retinopathie (abnormale ontwikkeling netvlies) (1) | CIDD |
| Selectieve cobalamine malabsorptie (onvermogen om vitamine B12 op te nemen) (1) | Dandrieux JR et al., 2013 |
| Selectieve IgA-deficiëntie (gebrek aan afweerstof) (5) | CIDD LICG, 2022 LICG, 2016 Peelman LJ, 2009 IDID |
| Spondylose (vergroeiing tussenwervels) (3) | Kranenburg HJC et al., 2011 Levine GJ et al., 2006 LICG, 2016 |
| Systemische lupus erythematosus (loslaten huidlagen door abnormale reactie van afweersysteem) (4) | CIDD Professionals Diergeneeskunde, 2011 Peelman LJ, 2009 UU |
| Tricuspidalisklepdysplasie (lekkage van de rechterhartklep) (6) | Bavegems Borde D et al., 2011 CIDD BP Peelman LJ, 2009 IDID |
| Ventrikelseptumdefect (lekkage in tussenschot hartkamers) (1) | Oliveira et al, CHD, 2011. |
| Vitiligo (lokaal pigmentverlies) (1) | Peelman LJ, 2009 |
| Von Willebrands ziekte (bloedstollingsziekte) (3) | CIDD LICG, 2011 Peelman LJ, 2009 |
| Voorste-kruisbandlaesie ('voetbalknie') (1) | Witsberger, 2008, CCLD and HD |
| Wobbler syndroom (afwijkende gang door vernauwd wervelkanaal) (1) | CIDD |