Rashond
Het kleine formaat waar de yorkshireterriër - ook wel yorkie genoemd - bewust op wordt gefokt, veroorzaakt een flink aantal ernstige erfelijke aandoeningen. Zo hebben veel dieren last van constante (hoofd)pijn, levershunt en/of losse knieschijven. Bovendien zijn ze door het kleine formaat ontzettend kwetsbaar.
Levershunt
Bij deze ernstige aandoening hopen gifstoffen zich op in het bloed omdat de bloedvaten niet op een normale manier door de lever lopen, maar eromheen. Daardoor kan de lever geen of onvoldoende gifstoffen uit het bloed filteren. De ophoping van gifstoffen veroorzaakt sloomheid, braken, diarree, vermageren en allerlei afwijkend gedrag. In sommige gevallen kan een dure operatie uitkomst bieden.
Chiari malformatie - constante (hoofd)pijn
Chiari malformatie en syringomyelie zijn aandoeningen waarbij de hersenen niet goed in de te kleine schedel passen. Hierdoor worden de hersenen in het achterhoofdsgat gedrukt en ontstaat er een blokkade bij de ingang van het ruggenmerg. Dit leidt tot matige, ernstige, of helse (hoofd)pijnen. Hondjes met deze hoofdpijn knijpen vaak met hun ogen, of krabben alsmaar aan hun oor. De symptomen kunnen zo vaag zijn dat een baasje het vaak niet doorheeft dat het hondje pijn lijdt. Maar het kan ook dat een hondje het uitgilt van de pijn, mank loopt of zelfs helemaal niet meer kan lopen. In een groot aantal gevallen moet een baasje voor euthanasie kiezen, omdat het leven zelfs met pijnstillers ondraaglijk is voor het hondje.
Patella luxatie en ziekte van Calvé-Legg-Perthes
De yorkshireterriër is ook gevoelig voor patella luxatie. Bij deze aandoening schieten de knieschijven steeds naast de knie en lopen de hondjes vaak mank door pijn en ongemak. Bij de ziekte van Calvé-Legg-Perthes gaat het al op jonge leeftijd mis met de doorbloeding van de heupkop. Die raakt misvormd en dat veroorzaakt een heel pijnlijk heupgewricht. Alleen dure operaties bieden uitkomst, maar die zijn niet zonder risico.
Luchtpijp klapt samen - tracheacollaps
Het kraakbeen van de luchtpijp is bij extreem kleine hondjes vaak zo slap dat deze kan dichtklappen. Een bijzonder nare ervaring die zorgt voor benauwdheid en hoesten.
Klein en kwetsbaar
Omdat hun botten zo klein en dun zijn, lopen deze hondjes gemakkelijk een botbreuk op. Een val van kleine hoogte, een sprong of een klein ongelukje kan al genoeg zijn om hun kleine, fragiele botjes te breken. Zelfs gewoon spelen met andere honden kan al snel leiden tot ernstige verwondingen.
Geschiedenis
De kleinste terriër dankt zijn naam aan de regio waar hij vandaan komt; Yorkshire in Engeland. Daar werd hij gefokt om op ratten en muizen te jagen in de kolenmijnen.
De yorkshireterriër is ontstaan uit kruisingen van verschillende terriërachtige honden. De toenmalige rattenvanger had een onverschrokken karakter en een robuuste bouw. Het was een hond van een kilo of zes. Het haar was grover en korter zodat hij gemakkelijk kon manoeuvreren binnen de mijnen.
Kleiner, fragieler en onhandig lang haar
Inmiddels is de yorkie volledig stukgefokt tot een veel te kleine, fragiele gezelschapshond met onhandig lang haar. Tegenwoordig weegt het hondje meestal minder dan 3 kilo, dat levert tal van problemen op voor de gezondheid en het welzijn.
Aantal bij dit ras bekende erfelijke aandoeningen
36
Risico
Zeer hoog risico op erfelijke aandoeningen
In de (vak)literatuur worden nog meer erfelijke aandoeningen genoemd. Vaak bestaat hiervoor weinig bewijs of komt de aandoening in Nederland zelden voor, dan wel is het ongerief nihil. Deze aandoeningen worden hier voor de volledigheid wel getoond, maar krijgen een score nul.
| Atopie (omgevingsallergie) (1) | Couceiro et al, AD, 2021 |
| Brachycefaal obstructief syndroom (benauwd door stompe schedel) (1) | O'Neill DG et al., 2015 |
| Cataract (staar) (4) | CIDD Gelatt et al ParkSAI Peelman LJ, 2009 |
| Chiari malformatie/syringomyelie (holtevorming in het ruggenmerg, te klein achterhoofdsgat) (6) | Rusbridge C,. 2014 LICG, 2011 Limburg P.G, 2013 Peelman LJ, 2009 Knowler SP et al., 2018 |
| Chronische nieraandoening (langdurig nierfalen) (2) | Littman, 2015, glomerulopathies ONeillDG |
| Colour dilution alopecia (kaalheid met verkleuring) (3) | CIDD Professionals Diergeneeskunde, 2011 Peelman LJ, 2009 |
| Cornea ulcus (zweer op het oog) (1) | Iwashita et al, 2020, UK |
| Cryptorchidie (niet ingedaalde testikel) (2) | CIDD IDID |
| Elleboogdysplasie - kleine hond (aandoening elleboog) (1) | LICG, 2011 |
| Entropion (naar binnen krullende oogleden) (1) | CIDD |
| Glaucoom (groene staar, verhoogde oogdruk) (1) | Kato et al, 2006, glaucoma |
| Hepatocellulair carcinoom (kwaadaardige leverkanker) (1) | HiroseN |
| Heupdysplasie - kleine hond (ontwikkelingsstoornis heup) (1) | Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD |
| Hydrocephalus (waterhoofd) (3) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 Peelman LJ, 2009 |
| Hyperadrenocorticisme [ziekte van Cushing] (te veel productie van bijnierschorshormoon) (1) | CIDD |
| Hypofysaire dwerggroei (tekort aan groeihormoon) (1) | RDA |
| Hypotrichose (kaalheid) (1) | CIDD |
| Ichthyosis (visschubbenziekte) (1) | Peelman LJ, 2009 |
| Keratoconjunctivitis sicca (ontsteking hoornvlies door gebrek aan traanvocht) (3) | CIDD Peelman LJ, 2009 IDID |
| Lipoom (vetbult) (1) | O'Neill DG et al., 2014 |
| Mammatumor (melkklierkanker) (1) | Beaudu-Lange et al, 2021, mammary tumors |
| Myxomateuze mitralisklepinsufficiëntie (lekkage van de linkerhartklep) (1) | BP |
| Necrotiserende encephalitis (NME/NLE) (hersenvliesontsteking met afstervende cellen) (4) | Baiker K et al., 2009 Flegel T.,2017 Peelman LJ, 2009 IDID |
| Open fontanel (niet geheel gesloten schedeldak) (1) | RDA |
| Otitis externa (ontsteking uitwendige gehoorgang) (1) | Swiecicka N et al., 2014 |
| Patella luxatie (losse knieschijf) (4) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 Orthopedic Foundation for Animals, 2013, PL Vidoni et al |
| Persisterende ductus arteriosis botalli (abnormale verbinding tussen aorta en longslagader) (6) | Bavegems Brambilla et al, 2020, CHD CIDD BP Peelman LJ, 2009 IDID |
| Portosystemische shunt (levershunt) (afwijking bloedstroom lever) (8) | 2010, Matthys, Congenitale portosystemische shunt 2023, Universiteit Utrecht, levershunts 2013, Bellumori T.P., Prevalence of inherited disorders CIDD Peelman LJ, 2009 IDID Tobias KM, 2003 Tobias KM et al., 2003 |
| Progressieve retina atrofie (PRA) (voortschrijdende verslechtering netvlies) (1) | CIDD |
| Pulmonaalstenose (vernauwing van de longslagader) (2) | Brambilla et al, 2020, CHD Garncarz et al, 2017, CHD |
| Retinadysplasie, retinopathie (abnormale ontwikkeling netvlies) (2) | CIDD IDID |
| Shaker dog syndroom (1) | CIDD |
| Tracheacollaps (samenklappen van luchtpijp) (5) | Baller L et al., 2012 CIDD Professionals Diergeneeskunde, 2011 Peelman LJ, 2009 Tappin, 2016, tracheal collapse |
| Urolithiase (urinewegstenen/'blaasgruis') (3) | CIDD Houston DM et al., 2009 Picavet |
| Voorste-kruisbandlaesie ('voetbalknie') (1) | Witsberger, 2008, CCLD and HD |
| Ziekte van Calvé-Legg-Perthes (heupaandoening door onvoldoende bloedtoevoer) (2) | CIDD IDID |