Rashond
De grote populariteit en het jarenlange fokken op een showhond met een zwaardere bouw heeft de golden retriever veel (ernstige) erfelijke aandoeningen opgeleverd.
Verschillende soorten kanker
Bij de golden retriever komen heel veel soorten kanker vaker voor. Dat is een van de belangrijkste redenen waarom veel baasjes vroegtijdig afscheid moeten nemen van hun hond. Het risico op maligne lymfoom (lymfklierkanker), fibrosarcoom (bindweefselkanker), osteosarcoom (botkanker) en melanoom (huidkanker) is niet gering. Behandelingen zijn zwaar voor hond en baas en zelfs dan eindigt het vaak toch nog met euthanasie.
Heupdysplasie en elleboogdysplasie
Net zoals bij veel grotere honden is ook de golder retriever gevoelig voor heupdysplasie (HD) en elleboogdysplasie (ED). De aandoeningen beginnen vaak al op jonge leeftijd, en de hond kan er zijn hele leven last van houden. Hersteloperaties zijn kostbaar en ondanks die operaties moeten de honden vaak levenslang pijnstillers slikken.
Epilepsie
Epilepsie komt voor onder golden retrievers door inteelt en foute keuzes in de fokkerij. In de meeste gevallen zijn medicijnen nodig om het aantal epileptische aanvallen en de intensiteit ervan te beperken. Genezing is niet mogelijk. Als medicatie onvoldoende aanslaat dan is de epilepsie meestal dodelijk.
Jeuk door atopie en chronische oorontsteking
Door allergie voor iets uit de omgeving (atopie) hebben de honden vaak jeuk en terugkerende -extreem pijnlijke- oorontstekingen. De behandeling van atopie met jeukremmende medicatie geeft veel bijwerkingen. Immunotherapie is mogelijk, maar heel kostbaar en het werkt lang niet altijd. Bovendien moet de behandeling levenslang worden voortgezet.
Ichthyosis - overmatig huidschilvers
Ichthyosis is een huidaandoening waarbij heel veel schilfers worden gevormd, die veroorzaken jeuk en irritatie. De erfelijke aandoening kan eenvoudig worden voorkomen met een dna-test. Helaas is deze test niet verplicht in de fokkerij, ook niet bij de Golden Retriever Vereniging.
Geschiedenis
Golden retrievers zijn oorspronkelijk jachthonden, die ook heel behendig zijn in het water. Over hun oorsprong is niet veel bekend. Ergens in de negentiende eeuw duiken ze voor het eerst op, waarschijnlijk als afstammelingen van de Schotse tweed waterspaniels. Ze haalden voor de jager het geschoten wild en gevogelte op, het bekende ‘apporteren’. Met hun zachte beet deden ze dat zonder de buit te beschadigen. Golden retriever betekent dan ook ‘gouden ophaler’. Het waren toen al actieve, vriendelijke en enorm behulpzame honden met een stabiel karakter.
Tot 1913 werden er regelmatig andere rassen ingekruist (waaronder bloedhonden, andere retriever-rassen en setters). Het ras was toen heel gezond. Maar in 1913 werd de ‘Yellow or Golden Retriever Club’ opgericht, en kwam er een rasstandaard. Daarmee begon de ellende...
Inteelt torenhoog - vader van 857 pups!
De inteelt bij dit ras is bijzonder hoog. In de Inteelt Scanner voor Rashonden (Wageningen University & Research) valt te lezen dat de vijf populairste reuen jaarlijks een kwart van de Nederlandse puppy’s verwekken. De populairste reu uit 1989 had maar liefst 857 nakomelingen! Het is hoog tijd om het inkruisen - de goede gewoonte van vóór 1913 - weer op te pakken.
Aantal bij dit ras bekende erfelijke aandoeningen
54
Risico
Zeer hoog risico op erfelijke aandoeningen
DNA-testen beschikbaar
In de (vak)literatuur worden nog meer erfelijke aandoeningen genoemd. Vaak bestaat hiervoor weinig bewijs of komt de aandoening in Nederland zelden voor, dan wel is het ongerief nihil. Deze aandoeningen worden hier voor de volledigheid wel getoond, maar krijgen een score nul.
| Aortastenose (vernauwing van de hoofdslagader) (7) | Bavegems CIDD BP Ontiveros et al, 2019, SAS and PS Peelman LJ, 2009 GI |
| Atopie (omgevingsallergie) (11) | Couceiro et al, AD, 2021 CIDD Damme BP LICG, 2022 LICG, 2011 LICG, 2016 Peelman LJ, 2009 IDID GI Zur G. Atopische dermatitis |
| Auto-immuun thyreoïditis (aanmaak antistoffen tegen schildklier) (1) | IDID |
| Cardiomyopathie (DCM) (hartfalen door een uitgerekte hartspier) (4) | Bavegems Belanger Peelman LJ, 2009 IDID |
| Cataract (staar) (8) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 Gelatt et al GRCN, 2016 OFFA Peelman LJ, 2009 IDID GI |
| Chronische hepatitis (langdurige leverontsteking) (1) | Peelman LJ, 2009 |
| Chronische nieraandoening (langdurig nierfalen) (1) | Littman, 2015, glomerulopathies |
| Degeneratieve myelopathie (aantasting ruggenmerg) (1) | Zeng et al, 2014, degeneratieve myelopathie |
| Diabetes mellitus (suikerziekte) (3) | CIDD LICG, 2011 Peelman LJ, 2009 |
| Distichiasis (haren op de ooglidrand) (2) | GRCN, 2016 OFFA |
| Doofheid (hereditaire doofheid) (1) | UU |
| Ectopische ureters (verkeerd aangelegde urineleiders) (4) | Professionals Diergeneeskunde, 2011 LICG, 2022 LICG, 2016 UU |
| Ehlers Danlos Syndroom (bindweefselaandoening) (2) | Peelman LJ, 2009 IDID |
| Elleboogdysplasie - grote hond (aandoening elleboog) (9) | Coopman F et al., 2014 GRCN, 2016 LICG, 2022 LICG, 2011 LICG, 2016 Orthopedic Foundation for Animals, 2014, ED O'Neill et al, 2020, ED SkogmoHK |
| Entropion (naar binnen krullende oogleden) (2) | CIDD GI |
| Epidermolysis bullosa (blaarvorming van huid en slijmvlies) (2) | Medeiros GX et al., 2015 MyDogDNA, 2015 |
| Epilepsie (6) | CIDD LICG, 2011 MCD Amsterdam, 2015, Epilepsie IDID Short et al GI |
| Epitheliale corneadystrofie (aantasting hoornvlies) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Fibrosarcoom (kwaadaardige bindweefselkanker) (3) | BP LICG, 2022 IDID |
| Glaucoom (groene staar, verhoogde oogdruk) (1) | Kato et al, 2006, glaucoma |
| Hemangioom (goedaardige bloedvatkanker) (3) | LICG, 2022 LICG, 2016 Schultheiss PC, 2004 |
| Hemangiosarcoom (kwaadaardige bloedvatkanker) (5) | Labadie et al, GRLS, 2022 LICG, 2022 LICG, 2016 OFFA TrapplerMC |
| Hersentumor (kanker van de hersenen) (2) | UU Song R.B. Intracranial Neoplasia |
| Heupdysplasie - grote hond (ontwikkelingsstoornis heup) (18) | Boer Broeckx B.J. prevalence genetic disorders Comphaire et al Coopman F et al., 2014 CIDD Professionals Fokkerij, 2011 GRCN, 2016 BP LICG, 2022 LICG, 2011 LICG, 2016 OFFA Ohlerth et al, 2019, CHD Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD Peelman LJ, 2009 IDID GI Witsberger, 2008, CCLD and HD |
| Histiocytoom (goedaardige kanker op hoofd, oren en/of ledematen) (1) | Boerkamp K. (Golden retriever study) |
| Hydrocephalus (waterhoofd) (1) | IDID |
| Ichthyosis (visschubbenziekte) (2) | GRCN, 2016 Guaguere E et al., 2009 |
| Insulinoom (alvleesklierkanker) (2) | Boerkamp K. (Golden retriever study) UU |
| Larynxparalyse (JLPP - juveniele larynx paralyse en polyneuropathie) (verlamming stembanden) (1) | MCD, larynxparalyse |
| Lipoom (vetbult) (1) | Boerkamp K. (Golden retriever study) |
| Maag-dilatatie-volvulus (maagdraaiing) (1) | Bell JS, 2014 |
| Maligne lymfoom (lymfeklierkanker) (4) | Boerkamp K. (Golden retriever study) Labadie et al, GRLS, 2022 LICG, 2022 LICG, 2016 |
| Mammatumor (melkklierkanker) (1) | Beaudu-Lange et al, 2021, mammary tumors |
| Mastceltumor (mastocytoom, kanker van specifieke afweercellen) (7) | Boerkamp K. (Golden retriever study) Labadie et al, GRLS, 2022 LICG, 2022 LICG, 2016 UU Villamil JA Warland J. |
| Masticatory muscle myositis (kauwspierontsteking) (1) | UU |
| Melanocytoom (goedaardige pigmentcelkanker) (1) | TrapplerMC |
| Melanoom (kwaadaardige pigmentcelkanker) (6) | Boerkamp K. (Golden retriever study) LICG, 2022 LICG, 2016 UU Ramos-Vara J. A. Melanoom TrapplerMC |
| Myxomateuze mitralisklepinsufficiëntie (lekkage van de linkerhartklep) (1) | Bavegems |
| Neuronale ceroïde lipofuscinose (ophoping van vet in zenuwcellen) (1) | Peelman LJ, 2009 |
| Osteochondritis dissecans (OCD) (aandoening van het gewrichtskraakbeen) (1) | GI |
| Osteosarcoom (botkanker) (2) | Labadie et al, GRLS, 2022 Peelman LJ, 2009 |
| Otitis externa (ontsteking uitwendige gehoorgang) (2) | 2021, O'Neill et al, Otitis externa Swiecicka N et al., 2014 |
| Patella luxatie (losse knieschijf) (1) | Orthopedic Foundation for Animals, 2013, PL |
| Portosystemische shunt (levershunt) (afwijking bloedstroom lever) (3) | CIDD Peelman LJ, 2009 IDID |
| Primaire hypothyreoïdie (tekort aan schildklierhormoon) (4) | CIDD OFFA Peelman LJ, 2009 IDID |
| Progressieve retina atrofie (PRA) (voortschrijdende verslechtering netvlies) (7) | CIDD GRCN, 2016 LICG, 2022 LICG, 2016 MyDogDNA, 2015 IDID GI |
| Pyometra (baarmoederontsteking) (1) | Gibson A et al., 2013 |
| Retinadysplasie, retinopathie (abnormale ontwikkeling netvlies) (4) | CIDD GRCN, 2016 Peelman LJ, 2009 IDID |
| Shaking puppy syndroom (1) | CIDD |
| Spondylose (vergroeiing tussenwervels) (3) | Kranenburg HJC et al., 2011 LICG, 2022 LICG, 2016 |
| Tricuspidalisklepdysplasie (lekkage van de rechterhartklep) (2) | Bavegems IDID |
| Von Willebrands ziekte (bloedstollingsziekte) (3) | CIDD LICG, 2011 Peelman LJ, 2009 |
| Voorste-kruisbandlaesie ('voetbalknie') (1) | Witsberger, 2008, CCLD and HD |
| X-chromosoom gebonden spierdystrofie (spierziekte door gebrek eiwit) (4) | CIDD MyDogDNA, 2015 Peelman LJ, 2009 Smith BF et al., 2011 |