Dashond (teckel), ruwhaar

Dashond (teckel), ruwhaar

De dashond, ruwhaar is net als alle teckels gevoelig voor dezelfde erfelijke problemen. Een belangrijke oorzaak voor de gezondheidsproblemen is de relatief lange rug, waardoor de tussenwervels uitpuilen en op het ruggenmerg drukken, met pijn en verlamming tot gevolg. 

Verlamming door aandoeningen in het ruggenmerg

Hun extreem lange rug geeft teckels een hoog risico op intervertebrale discusdegeneratie. Hierbij worden de tussenwervelschijven - die normaal de ruggenwervels stabiel houden - langzaam afgebroken. Als de wervels minder stabiel worden, kunnen de zenuwen in het ruggenmerg makkelijker beschadigen. Bij een hernia raken de zenuwen van het ruggenmerg beklemd omdat de tussenwervelschijf uitpuilt. Beide aandoeningen zijn erg pijnlijk en in ernstige gevallen raakt de hond verlamd. Alleen dure operaties bieden een kans op herstel. 

Gewrichtsproblemen door kromme poten

Kromme poten zijn bij de teckel een raskenmerk, maar eigenlijk is dit een vorm van het radius curvus syndroom, chondrodysplasie. Het spaakbeen en de ellepijp groeien niet even hard, en dat veroorzaakt problemen in de gewrichten van de voorpoten. Dit kan erg pijnlijk zijn en ervoor zorgen dat de hond mank loopt. 

Hartfalen door lekkende hartkleppen

Myxomateuze mitralisklepinsufficiëntie is een aandoening die de kleppen van het hart kan vervormen waardoor ze niet meer goed kunnen sluiten. Dit veroorzaakt moeilijkheden met de bloedcirculatie die uiteindelijk kunnen leiden tot hartfalen. Medicijnen kunnen de levensduur van de hond verlengen, maar er is er geen behandeling om de hartkleppen te repareren. 

 

Geschiedenis

Het spoor van de dashond voert terug tot de middeleeuwen. Al in teksten uit de vijftiende en zestiende eeuw wordt gesproken over een ‘laagbenige jachthond’, ook wel Dachsel (dashond) genoemd. Deze jachthond is selectief gefokt uit brakken. Brakken (‘lopende honden’) zijn jachthonden die met hun neus aan de grond een spoor volgen en daarbij luid blaffen zodat de jager weet waar ze zich bevinden. De eerste brakken kwamen in 1200 v.Chr. vanuit Egypte naar Europa als ruilobject.

Er werd dus al in de middeleeuwen selectief gefokt met de dashond. Alleen ging het toen niet om ‘mooi’, maar om ‘praktisch’: de korte pootjes waren ideaal voor het opjagen van wild dat zich ondergronds verstopt: dassen bijvoorbeeld. Die werden destijds gezien als een plaag – vandaar de naam ‘dashond’.

Dashonden waren dus jachthonden, gespecialiseerd in het opjagen van klein wild. Hun fysieke kenmerken ondersteunen die functie: korte poten (waardoor ze hun neus dicht bij het reukspoor op de grond hebben en ze zich makkelijk in burchten en holen kunnen wringen), spade-achtige voorpoten met vliezen tussen de tenen (handig bij het graven), grote, brede nagels aan hun voeten (ook handig bij het graven), dikke kussentjes onder hun voeten (goede bescherming tijdens het graven), lange oren (die over de grond en langs gras en struikgewas slepen, wat maakt dat ze de geur van het spoor beter kunnen vasthouden).

Maar hun raskenmerken zorgen inmiddels ook voor een hele reeks erfelijke aandoeningen. Er is dringend behoefte aan vers bloed in deze lijn!

Aantal bij dit ras bekende erfelijke aandoeningen
46
Risico

Zeer hoog risico op erfelijke aandoeningen
Aandoeningen Minpunten Risico
Alopecia areata (pleksgewijze kaalheid) 0.0
Cataract (staar) 2.0
Chiari malformatie/syringomyelie (holtevorming in het ruggenmerg, te klein achterhoofdsgat) 3.5
Chondrodysplasie (kortbenigheid door kraakbeenafwijking, radius curvus syndroom) 14.0
Chronische superficiële keratitis [Pannus] (langdurige oppervlakkige hoornvliesontsteking) 0.0
Collageendysplasie (misvorming van bindweefsel) 2.5
Colour dilution alopecia (kaalheid met verkleuring) 2.5
Cornea dermoïd (huid op hoornvlies of bindvlies) 0.0
Cornea ulcus (zweer op het oog) 1.5
Cryptorchidie (niet ingedaalde testikel) 0.5
Cystinurie (vorming cystine-stenen in de nieren) 2.0
Demodicosis (gevoeligheid voor infectie met Demodex-mijt) 0.0
Distichiasis (haren op de ooglidrand) 0.0
Ehlers Danlos Syndroom (bindweefselaandoening) 0.0
Entropion (naar binnen krullende oogleden) 0.0
Epilepsie 2.0
Epitheliale corneadystrofie (aantasting hoornvlies) 0.0
Folliculaire dysplasie (black-hair follicular dysplasia) (haaruitval door aantasting van de haarzakjes) 0.0
Hernia nuclei pulposi (uitpuiling tussenwervelschijf) 7.5
Heupdysplasie - kleine hond (ontwikkelingsstoornis heup) 4.0
Histiocytoom (goedaardige kanker op hoofd, oren en/of ledematen) 0.0
Hyperadrenocorticisme [ziekte van Cushing] (te veel productie van bijnierschorshormoon) 0.0
Hypofysaire dwerggroei (tekort aan groeihormoon) 0.0
Immuungemedieerde hemolytische anemie (afbraak rode bloedcellen door afweersysteem) 0.0
Intervertebrale discusdegeneratie (aandoening aan tussenwervelschijven) 6.0
Keratoconjunctivitis sicca (ontsteking hoornvlies door gebrek aan traanvocht) 3.0
Mammatumor (melkklierkanker) 0.0
Mega-oesophagus (slokdarmverwijding) 3.5
Microphthalmos (te klein oog) 0.0
Myxomateuze mitralisklepinsufficiëntie (lekkage van de linkerhartklep) 7.5
Narcolepsie (slaapziekte) 0.0
Neuronale ceroïde lipofuscinose (ophoping van vet in zenuwcellen) 0.0
Optische zenuw hypoplasie (onderontwikkeling oogzenuw) 0.0
Otitis externa (ontsteking uitwendige gehoorgang) 2.0
Palatoschisis (gespleten gehemelte of lip) 0.0
Patella luxatie (losse knieschijf) 0.0
Persisterende ductus arteriosis botalli (abnormale verbinding tussen aorta en longslagader) 0.0
Portosystemische shunt (levershunt) (afwijking bloedstroom lever) 4.0
Primaire acanthosis nigricans (zwartverkleuring en verdikking huid) 0.0
Primaire hypothyreoïdie (tekort aan schildklierhormoon) 0.0
Primaire idiopatische seborroe (overmatige afscheiding van talg) 0.0
Progressieve retina atrofie (PRA) (voortschrijdende verslechtering netvlies) 0.0
Pyruvaatkinase deficiëntie (verstoorde energiestofwisseling van de rode bloedcellen) 0.0
Sick sinus syndroom (hartziekte van de sinusknoop) 0.0
Von Willebrands ziekte (bloedstollingsziekte) 0.0
Ziekte van Calvé-Legg-Perthes (heupaandoening door onvoldoende bloedtoevoer) 0.0

In de (vak)literatuur worden nog meer erfelijke aandoeningen genoemd. Vaak bestaat hiervoor weinig bewijs of komt de aandoening in Nederland zelden voor, dan wel is het ongerief nihil. Deze aandoeningen worden hier voor de volledigheid wel getoond, maar krijgen een score nul.

Alopecia areata (pleksgewijze kaalheid) (1) CIDD
Cataract (staar) (4) CIDD
LICG, 2016
IDID
GI
Chiari malformatie/syringomyelie (holtevorming in het ruggenmerg, te klein achterhoofdsgat) (1) Limburg P.G, 2013
Chondrodysplasie (kortbenigheid door kraakbeenafwijking, radius curvus syndroom) (2) Peelman LJ, 2009
IDID
Chronische superficiële keratitis [Pannus] (langdurige oppervlakkige hoornvliesontsteking) (3) CIDD
Peelman LJ, 2009
IDID
Collageendysplasie (misvorming van bindweefsel) (1) Professionals Fokkerij, 2011
Colour dilution alopecia (kaalheid met verkleuring) (3) CIDD
Professionals Diergeneeskunde, 2011
Peelman LJ, 2009
Cornea dermoïd (huid op hoornvlies of bindvlies) (1) CIDD
Cornea ulcus (zweer op het oog) (1) Iwashita et al, 2020, UK
Cryptorchidie (niet ingedaalde testikel) (4) CIDD
Peelman LJ, 2009
IDID
GI
Cystinurie (vorming cystine-stenen in de nieren) (2) CIDD
Professionals Diergeneeskunde, 2011
Demodicosis (gevoeligheid voor infectie met Demodex-mijt) (2) CIDD
Peelman LJ, 2009
Distichiasis (haren op de ooglidrand) (1) GI
Ehlers Danlos Syndroom (bindweefselaandoening) (2) CIDD
Peelman LJ, 2009
Entropion (naar binnen krullende oogleden) (1) GI
Epilepsie (6) DHU, health report 2021
LICG, 2016
MCD Amsterdam, 2015, Epilepsie
Short et al
Swain et al, 2017, Lafora Disease
GI
Epitheliale corneadystrofie (aantasting hoornvlies) (2) CIDD
Peelman LJ, 2009
Folliculaire dysplasie (black-hair follicular dysplasia) (haaruitval door aantasting van de haarzakjes) (2) CIDD
Peelman LJ, 2009
Hernia nuclei pulposi (uitpuiling tussenwervelschijf) (8) Baller L et al., 2012
CIDD
Professionals Fokkerij, 2011
LICG, 2011
RDA
WRvB
IDID
GI
Heupdysplasie - kleine hond (ontwikkelingsstoornis heup) (1) Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD
Histiocytoom (goedaardige kanker op hoofd, oren en/of ledematen) (2) CIDD
Peelman LJ, 2009
Hyperadrenocorticisme [ziekte van Cushing] (te veel productie van bijnierschorshormoon) (4) Carotenuto et al, 2019, Cushing's
CIDD
Peelman LJ, 2009
GI
Hypofysaire dwerggroei (tekort aan groeihormoon) (1) RDA
Immuungemedieerde hemolytische anemie (afbraak rode bloedcellen door afweersysteem) (1) Peelman LJ, 2009
Intervertebrale discusdegeneratie (aandoening aan tussenwervelschijven) (4) Brisson BA, 2010
DHU, health report 2021
LICG, 2016
Smolders LA et al., 2013
Keratoconjunctivitis sicca (ontsteking hoornvlies door gebrek aan traanvocht) (1) Professionals Fokkerij, 2011
Mammatumor (melkklierkanker) (1) Zatloukal J et al., 2005
Mega-oesophagus (slokdarmverwijding/slokdarmverlamming) (1) Bell et al, megaesophagus, 2022
Microphthalmos (te klein oog) (2) CIDD
GI
Myxomateuze mitralisklepinsufficiëntie (lekkage van de linkerhartklep) (3) CIDD
DHU, health report 2021
LICG, 2016
Narcolepsie (slaapziekte) (1) Peelman LJ, 2009
Neuronale ceroïde lipofuscinose (ophoping van vet in zenuwcellen) (2) Peelman LJ, 2009
IDID
Optische zenuw hypoplasie (onderontwikkeling oogzenuw) (1) CIDD
Otitis externa (ontsteking uitwendige gehoorgang) (1) Swiecicka N et al., 2014
Palatoschisis (gespleten gehemelte of lip) (2) CIDD
IngwersenW
Patella luxatie (losse knieschijf) (2) Orthopedic Foundation for Animals, 2013, PL
GI
Persisterende ductus arteriosis botalli (abnormale verbinding tussen aorta en longslagader) (1) BP
Portosystemische shunt (levershunt) (afwijking bloedstroom lever) (1) LICG, 2016
Primaire acanthosis nigricans (zwartverkleuring en verdikking huid) (2) CIDD
Peelman LJ, 2009
Primaire hypothyreoïdie (tekort aan schildklierhormoon) (4) CIDD
Peelman LJ, 2009
IDID
GI
Primaire idiopatische seborroe (overmatige afscheiding van talg) (1) CIDD
Progressieve retina atrofie (PRA) (voortschrijdende verslechtering netvlies) (5) CIDD
Professionals Fokkerij, 2011
LICG, 2016
IDID
GI
Pyruvaatkinase deficiëntie (verstoorde energiestofwisseling van de rode bloedcellen) (2) Peelman LJ, 2009
IDID
Sick sinus syndroom (hartziekte van de sinusknoop) (3) CIDD
Peelman LJ, 2009
IDID
Von Willebrands ziekte (bloedstollingsziekte) (3) CIDD
LICG, 2011
Peelman LJ, 2009
Ziekte van Calvé-Legg-Perthes (heupaandoening door onvoldoende bloedtoevoer) (2) IDID
GI
Deel deze pagina