Rashond
![Ierse setter](/sites/default/files/styles/full/public/2019-09/ierse-setter.jpg?h=6ea05d6d&itok=akIIRPfh)
Heupdysplasie, epilepsie, oogziektes en maagkanteling; het is maar een greep uit de ernstige aandoeningen waar de Ierse setter mee te maken heeft.
Heupdysplasie
De Ierse setter heeft een groot risico op heupdysplasie (HD), een pijnlijke heupaandoening. Dure operaties op jonge leeftijd zijn mogelijk, maar meestal wordt de aandoening te laat vastgesteld. Honden met heupdysplasie moeten meestal levenslang pijnstillers slikken om de pijn onder controle te houden.
Epilepsie
Epilepsie is een verschrikkelijke ziekte voor zowel hond als baas. Epilepsie is een aandoening die niet te genezen is en alleen met medicatie onder controle kan worden gehouden. Als medicijnen onvoldoende aanslaan sterft de Ierse setter al op jonge leeftijd aan deze aandoening.
Maag-dilatatie-volvulus - maagkanteling
Bij grote hondenrassen - zo ook bij de Ierse setter - komt een maagdraaiing vaak voor. Als er niet meteen medische hulp wordt ingeschakeld, sterven honden binnen enkele uren aan deze aandoening. Symptomen zijn loos braken (overgeven zonder dat er iets meekomt), het opzwellen van de maag/buik, en snel verslechteren van de hond. Neem jbij twijfel direct contact op met een dierenarts!
Entropion, ectropion, PRA en meer oogziektes
De Ierse setter heeft een ruime kophuid en daarom sluiten de oogleden vaak niet goed aan. Dat veroorzaakt entropion en ectropion. Het zijn aandoeningen waarbij het ooglid afwijkend is. Het geeft pijnlijke oogontstekingen. Bij cherry eye is het derde ooglid opgezwollen en belemmerd de traanklier. Deze aandoeningen kunnen via een dure operaties behandeld worden. Ook PRA (progressieve retina atrofie) en cataract komen geregeld voor. Deze veroorzaken blindheid en dat is niet te behandelen.
Lees verder in de lijst hieronder met welke andere aandoeningen je rekening dient te houden.
Geschiedenis
Er zijn verschillende theorieën over de herkomst van de setters. Het lijkt erop dat er al in de 16e eeuw kruisingen werden gemaakt tussen pointers en spaniels die uiteindelijk de basis werden van de setters. De rode Ierse Setter ontstond in de 18e eeuw uit de rood-witte Ierse Setter. Ierse jagers wilden een snelle werkhond met een goede neus. De rode kleur was gemakkelijk te zien als de hond in het veld zijn jachtwerk deed.
In Nederland wordt de hond niet veel voor de jacht gebruikt. De jachtvelden zijn hier te klein en te dicht. De hond is gefokt voor grote open jachtterreinen. Hier is het meer een hond die voor tentoonstellingen wordt gebruikt of als gezinshond.
Zeer hoog risico op erfelijke aandoeningen
In de (vak)literatuur worden nog meer erfelijke aandoeningen genoemd. Vaak bestaat hiervoor weinig bewijs of komt de aandoening in Nederland zelden voor, dan wel is het ongerief nihil. Deze aandoeningen worden hier voor de volledigheid wel getoond, maar krijgen een score nul.
(Neonatale) cerebellaire ataxie (dronkemansgang door aandoening kleine hersenen) (3) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
Atopie (omgevingsallergie) (2) | CIDD LICG, 2011 |
Canine Leucocyte Adhesion Deficiency (CLAD) (1) | 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
Cataract (staar) (1) | CIDD |
Cherry eye (opgezwollen derde ooglid) (1) | CIDD |
Colour dilution alopecia (kaalheid met verkleuring) (3) | CIDD Professionals Diergeneeskunde, 2011 Peelman LJ, 2009 |
Ectropion (naar buiten gedraaide oogleden) (2) | LICG, 2011 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
Entropion (naar binnen krullende oogleden) (3) | CIDD LICG, 2011 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
Epilepsie (7) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 LICG, 2011 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter MCD Amsterdam, 2015, Epilepsie |
Hemofilie (bloederziekte) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
Heupdysplasie - grote hond (ontwikkelingsstoornis heup) (4) | Boer L, 2010 CIDD Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD Witsberger, 2008, CCLD and HD |
Immuungemedieerde hemolytische anemie (afbraak rode bloedcellen door afweersysteem) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
Insulinoom (alvleesklierkanker) (1) | UU |
Larynxparalyse (JLPP - juveniele larynx paralyse en polyneuropathie) (verlamming stembanden) (2) | Professionals Diergeneeskunde, 2011 Professionals Fokkerij, 2011 |
Lissencefalie (hersenaandoening) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
Maag-dilatatie-volvulus (maagdraaiing) (9) | Bell JS, 2014 CIDD Professionals Diergeneeskunde, 2011 Evans KM et al., 2010 Glickman LT et al., 2000 LICG, 2011 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter O'Neill et al, GDV, 2017 Peelman LJ, 2009 |
Mega-oesophagus (slokdarmverwijding/slokdarmverlamming) (4) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 Peelman LJ, 2009 2023, Universiteit Utrecht, Mega-oesophagus |
Neuronale ceroïde lipofuscinose (ophoping van vet in zenuwcellen) (3) | Katz ML et al., 2005 Lingaas F et al., 1998 Shibuya H et al., 1998 |
Osteosarcoom (botkanker) (1) | LICG, 2011 |
Persisterende ductus arteriosis botalli (abnormale verbinding tussen aorta en longslagader) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
Persisterende pupillaire membranen (overgebleven oogmembranen) (1) | CIDD |
Primaire hypothyreoïdie (tekort aan schildklierhormoon) (4) | CIDD Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD Peelman LJ, 2009 IDID |
Primaire idiopatische seborroe (overmatige afscheiding van talg) (1) | CIDD |
Progressieve retina atrofie (PRA) (voortschrijdende verslechtering netvlies) (4) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 Djajadin 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
Talgklieradenoom (talgklierkanker) (1) | UU |
Tricuspidalisklepdysplasie (lekkage van de rechterhartklep) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
Uveo-dermatologisch syndroom (verbleken van huid/haar en aantasting netvlies door afweersysteem) (2) | Peelman LJ, 2009 UU |
Von Willebrands ziekte (bloedstollingsziekte) (1) | 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
Wobbler syndroom (afwijkende gang door vernauwd wervelkanaal) (1) | CIDD |