Rashond
Heupdysplasie, epilepsie, oogziektes en maagkanteling; het is maar een kleine greep uit de vele ernstige aandoeningen waar de Ierse setter mee te maken heeft.
Heupdysplasie
De Ierse setter heeft een groot risico op heupdysplasie (HD), een pijnlijke heupaandoening. Op jonge leeftijd kunnen dure operaties nog uitkomst bieden, maar meestal wordt de aandoening te laat vastgesteld. Honden met heupdysplasie moeten meestal levenslang pijnstillers slikken om de pijn hanteerbaar te houden.
Epilepsie
Epilepsie is een verschrikkelijke ziekte voor zowel hond als baas. Epilepsie is niet te genezen is en alleen met medicatie onder controle te houden. Als medicijnen onvoldoende aanslaan, sterft de hond meestal op jonge leeftijd.
Maag dilatatie volvulus - maagkanteling
Grote hondenrassen lopen een hoger risico op een maagdraaiing. Als er niet meteen medische hulp komt, sterven honden binnen enkele uren aan deze aandoening. Symptomen zijn loos braken (overgeven zonder dat er iets meekomt), het opzwellen van de maag/buik, en een snelle verslechtering van de hond. Neem bij twijfel direct contact op met een dierenarts!
Entropion, ectropion, PRA en meer oogziektes
De Ierse setter heeft een ruime kophuid en daarom sluiten de oogleden vaak niet goed aan. Het afwijkende ooglid kan pijnlijke oogontstekingen zoals entropion en ectropion veroorzaken. Bij cherry eye is het derde ooglid opgezwollen en belemmerd het de traanklier. Deze aandoeningen zijn te behandelen met dure operaties. Ook PRA (progressieve retina atrofie) en cataract komen geregeld voor. Die veroorzaken blindheid en dat is niet te behandelen.
Lees in de onderstaande lijst welke andere aandoeningen voorkomen bij de Ierse setter.
Geschiedenis
Er zijn verschillende theorieën over de herkomst van de setters. Het lijkt erop dat er al in de 16e eeuw kruisingen voorkwamen tussen pointers en spaniels die uiteindelijk de basis vormden voor de setters. De rode Ierse Setter ontstond in de 18e eeuw uit de rood-witte Ierse Setter. Ierse jagers wilden een snelle werkhond met een goede neus. De rode kleur was gemakkelijk te zien als de hond in het veld zijn jachtwerk deed.
In Nederland is de setter niet veel gebruikt voor de jacht. De jachtvelden zijn hier klein en dicht begroeid, en deze hond is gefokt voor grote open jachtterreinen. Hier zie je de Ierse setter vooral als gezinshond en op tentoonstellingen.
Aantal bij dit ras bekende erfelijke aandoeningen
29
Risico
Zeer hoog risico op erfelijke aandoeningen
In de (vak)literatuur worden nog meer erfelijke aandoeningen genoemd. Vaak bestaat hiervoor weinig bewijs of komt de aandoening in Nederland zelden voor, dan wel is het ongerief nihil. Deze aandoeningen worden hier voor de volledigheid wel getoond, maar krijgen een score nul.
| (Neonatale) cerebellaire ataxie (dronkemansgang door aandoening kleine hersenen) (3) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Atopie (omgevingsallergie) (2) | CIDD LICG, 2011 |
| Canine Leucocyte Adhesion Deficiency (CLAD) (1) | 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
| Cataract (staar) (1) | CIDD |
| Cherry eye (zwelling aan het 3e ooglid) (1) | CIDD |
| Colour dilution alopecia (kaalheid met verkleuring) (3) | CIDD Professionals Diergeneeskunde, 2011 Peelman LJ, 2009 |
| Ectropion (naar buiten gedraaide oogleden) (2) | LICG, 2011 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
| Entropion (naar binnen krullende oogleden) (3) | CIDD LICG, 2011 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
| Epilepsie (7) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 LICG, 2011 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter MCD Amsterdam, 2015, Epilepsie |
| Hemofilie (bloederziekte) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Heupdysplasie - grote hond (ontwikkelingsstoornis heup) (4) | Boer L, 2010 CIDD Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD Witsberger, 2008, CCLD and HD |
| Immuungemedieerde hemolytische anemie (afbraak rode bloedcellen door afweersysteem) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Insulinoom (alvleesklierkanker) (1) | UU |
| Larynxparalyse (JLPP - juveniele larynx paralyse en polyneuropathie) (verlamming stembanden) (2) | Professionals Diergeneeskunde, 2011 Professionals Fokkerij, 2011 |
| Lissencefalie (hersenaandoening) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Maag-dilatatie-volvulus (maagdraaiing) (10) | Bell JS, 2014 2013, Bellumori T.P., Prevalence of inherited disorders CIDD Professionals Diergeneeskunde, 2011 Evans KM et al., 2010 Glickman LT et al., 2000 LICG, 2011 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter 2017, O'Neill et al, GDV, 2017 Peelman LJ, 2009 |
| Mega-oesophagus (slokdarmverwijding/slokdarmverlamming) (4) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 Peelman LJ, 2009 2023, Universiteit Utrecht, Mega-oesophagus |
| Neuronale ceroïde lipofuscinose (ophoping van vet in zenuwcellen) (3) | Katz ML et al., 2005 Lingaas F et al., 1998 Shibuya H et al., 1998 |
| Osteosarcoom (botkanker) (1) | LICG, 2011 |
| Persisterende ductus arteriosis botalli (abnormale verbinding tussen aorta en longslagader) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Persisterende pupillaire membranen (overgebleven oogmembranen) (1) | CIDD |
| Primaire hypothyreoïdie (tekort aan schildklierhormoon) (5) | 2013, Bellumori T.P., Prevalence of inherited disorders CIDD Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD Peelman LJ, 2009 IDID |
| Primaire idiopatische seborroe (overmatige afscheiding van talg) (1) | CIDD |
| Progressieve retina atrofie (PRA) (voortschrijdende verslechtering netvlies) (4) | CIDD Professionals Fokkerij, 2011 Djajadin 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
| Talgklieradenoom (talgklierkanker) (1) | UU |
| Tricuspidalisklepdysplasie (lekkage van de rechterhartklep) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
| Uveo-dermatologisch syndroom (verbleken van huid/haar en aantasting netvlies door afweersysteem) (2) | Peelman LJ, 2009 UU |
| Von Willebrands ziekte (bloedstollingsziekte) (1) | 2022, LICG huisdierenbijsluiter Ierse Setter |
| Wobbler syndroom (afwijkende gang door vernauwd wervelkanaal) (1) | CIDD |