Feline infectieuze peritonitis (FIP) (besmettelijke buikvliesontsteking)
Beschrijving
FIP is een ernstige ziekte bij katten die wordt veroorzaakt door een veelvoorkomend diarreevirus (het coronavirus). Het coronavirus is op zich niet gevaarlijk voor de kat: na een dagje diarree zijn de meeste katten er verder niet ziek van. Het immuunsysteem verwijdert het virus weer uit het lichaam.
Bij enkele katten verandert de onschuldige darmvorm van het virus echter in een kwaadaardige variant die ontstekingen elders in het lichaam veroorzaakt. Deze ziekte noemen we FIP (Feline Infectieuze Peritonitis, besmettelijke buikvliesontsteking van de kat). Deze ziekte is wel ernstig.
Bij de natte vorm van FIP staat er veel vocht in de buikholte van de kat. Ook het borstvlies kan ontstoken zijn: er staat dan vocht in de borstkas. Symptomen zijn: benauwdheid, bolle buik, vermageren en slecht eten.
Bij de droge vorm van FIP worden er organen aangetast zoals de lever, de nieren, de darmen, de hersenen of het ruggenmerg. Welke symptomen er optreden, hangt af van welke organen er zijn aangetast. Symptomen kunnen zijn: vermageren, slecht eten, geelzucht (leveraantasting), gedragsveranderingen (hersenaantasting), troebele ogen (oogaantasting), veel drinken en veel plassen(nieraantasting)
Sommige dieren hebben een mengvorm: nat en droog.
Elke kat kan de pech hebben om FIP te krijgen. Toch komt FIP voornamelijk voor bij raskatten (70 procent van de gevallen). Bij de hieronder genoemde raskatten wordt FIP veel vaker gezien. Katten die in een huis wonen met zes of meer andere katten, hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van FIP. 70 procent van de katten met FIP is minder dan een jaar oud.
De basis voor het ontwikkelen van FIP is een virusinfectie. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt een erfelijk verhoogde gevoeligheid bij raskatten, waarschijnlijk is de genetische basis hiervoor gelegen in het imuunsysteem. Als er FIP voorkomt in een cattery dan wordt fokken met deze oudercombinatie afgeraden door het stamboek en door virologen, bovenop de algemeen geldende hygiëne maatregelen.
Diagnose
De diagnose is niet eenvoudig te stellen en wordt niet altijd bij leven gesteld. Als er bij een buik- of borstpunctie door de dierenarts geel draden-trekkend vocht wordt gevonden, is die kans heel groot dat het om FIP gaat. Onderstaand schema geeft de stappen aan om tot diagnose te komen.
Bewijzende diagnostiek
Het FIP virus kan worden aangetoond met een zogenaamde “immunofluorescentietest op macrofagen” (in borst-/buikvocht, bij de natte vorm) of “immunohistochemie” in weefselmonsters (bij de droge vorm).
Als deze testen negatief uitvallen, is FIP nog steeds niet uitgesloten.
Onderzoek van het lichaam na de dood.
Ondersteunende diagnostiek
Sommige katten hebben bloedarmoede.
Een verhoogd eiwitgehalte in het bloed (gamma-globulinen).
Een hoog eiwitgehalte in het buikvocht of in het vocht uit de borstholte.
Het vocht bevat nauwelijks cellen.
Behandeling
De behandeling bestaat uit ondersteunende medicatie. Meestal sterft de kat binnen enkele weken tot maanden na de diagnose, vaak wordt er voor euthansie gekozen. Sinds maart 2023 is het in Nederland mogelijk om een behandeling te starten met een humaan middel. Neem hiervoor contact op met de faculteit diergeneeskunde. Genezing is nu wel mogelijk.
Deze aandoening komt voor bij de volgende rassen:
