Het is geen fabel dat witte katten vaak doof zijn. Als ze ook nog blauwe ogen hebben, is de kans op doofheid nog groter. Doofheid is een ernstige aantasting van het welzijn, aangezien het gehoor onmisbaar is voor het oppikken van signalen uit de omgeving. Dove katten worden voor hun eigen veiligheid vaak binnengehouden.
Erfelijke oorzaak
De doofheid van witte katten heeft een erfelijke oorzaak. Erfelijke doofheid treedt op als gevolg van degeneratie van de bloedtoevoer naar de gehoorcellen. Binnen een paar weken na de geboorte worden de kittens doof. Hun doofheid kan eenzijdig of tweezijdig zijn. De overerving van vachtkleur, oogkleur en gehoor gaat vaak samen: hoe meer wit er in de vacht zit, hoe groter de kans op doofheid – en vaak hebben deze dove katten blauwe ogen. Bij alle rassen, en ook bij gewone huiskatten, zijn witte katten vaker doof dan andere katten, en dragen ze vaker de genen die doofheid veroorzaken met zich mee.
Nog geen DNA-test mogelijk
Voor doofheid is nog geen DNA-test beschikbaar; er kan op dit moment alleen gekeken worden naar de ouderdieren. Als die horend zijn, mag ermee worden gefokt. Ze kunnen dan echter nog steeds drager zijn van het doofheidsgen.
BEAR-test
Doofheid aan beide oren wordt vastgesteld op basis van het niet reageren op geluiden. Eenzijdige doofheid is veel lastiger vast te stellen. Bij een vermoeden van doofheid is dan de BAER-test (Brainstem Auditory Evoked Response test) nodig. Dit is een test waarbij gekeken wordt naar de hersenactiviteit na een geluidsprikkel. De test wordt altijd uitgevoerd door een dierenarts, en de kat krijgt een lichte narcose.
Maatregelen van rasverenigingen
Bij veel rasverenigingen is de BEAR-test verplicht voor witte ouderdieren. Als er doofheid is vastgesteld, worden deze dieren uitgesloten van de fok. Fokken met een horende witte moeder en een horende witte vader wordt bij veel stamboeken en rasverenigingen afgeraden of zelfs verboden, om dove nakomelingen te vermijden. De FIFe, de internationale, overkoepelende vereniging voor raskatten, verbiedt het tentoonstellen van dove katten.
