Tastharen wegbranden, oren uitscheren: mag dat in Nederland?

tuigpaard zonder tastharen
Tuigpaard zonder tastharen tijdens de aangespannen wedstrijd in Houten.

Tijdens de wedstrijd aangespannen sport in Houten valt ons iets op: bijna alle paarden hebben compleet geschoren hoofden! Ze hebben geen baard- of snorharen, en hun oorschelpen zijn vanbuiten én vanbinnen kaalgeschoren. Bij sommige paarden is er geen haartje op hun neus meer te ontdekken. Mogelijk zijn die weggebrand: door met een aansteker dicht langs het hoofd van een paard te gaan, kun je alle haren tot op de huid weg laten smelten. Een ouderwetse methode, waarbij je al snel de huid beschadigt.

Handhaven is moeilijk zonder wettelijke regels

Hoewel de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS) stelt dat de tastharen niet korter dan een centimeter geschoren mogen worden, en dat er niet in de oren mag worden geschoren, gebeurt dit in de praktijk veelvuldig. In de Gids voor Goede Praktijken staat hierover:

Het is verboden om tastharen volledig te verwijderen. Het is niet toegestaan om de haren aan de binnenzijde van de oorschelp af te scheren, omdat deze de uitwendige gehoorgang beschermen. Het is echter geen probleem als overmatig uitstekende haren worden afgeknipt.

Het probleem is dat hier moeilijk op valt te handhaven, omdat het niet in een wet is vastgelegd. Opnieuw vertrouwt de Nederlandse overheid erop dat de sector zelf zorgt voor informatieverstrekking en handhaving. Opnieuw ten onrechte…

Waarom tastharen en oorharen belangrijk zijn

Tastharen hebben voor een paard dezelfde functie als snorharen voor een kat. Ze bevinden zich op de neus en kin van het paard en zijn van belang voor het aftasten van de omgeving. Ze helpen het paard om zich te oriënteren in de ruimte. Aan de tastharen zit een bloedvaatje met receptoren die drukwisselingen kunnen waarnemen. Zo voelt het paard goed wat er gebeurt in de omgeving. Je kunt je voorstellen dat een dier dat deze tastzinfunctie mist, eerder (onaangenaam) verrast wordt door zaken in de omgeving. Als deze manier van zintuigelijk waarnemen een paard ontnomen wordt, kan het dier dus schrikachtiger worden en sneller verwondingen oplopen.

Dankzij de oorharen kan een paard buiten lopen zonder dat er regen, stof of insecten in zijn oren komen. De oorharen hebben een beschermende functie, en die wordt het dier ontnomen als ze worden weggeschoren.

paardenneus met tastharen
Paardenneus met tastharen zoals ze van nature zijn.

Hoe kan bereikt worden dat oor- en tastharen niet worden afgeschoren?

Dier&Recht vindt dat de sector strenger op de aan- of afwezigheid van oor- en tastharen moet letten. Zowel in maneges als tijdens wedstrijden moet er gecontroleerd én gehandhaafd worden. Paarden die hun oor- of tastharen missen, moeten worden gediskwalificeerd op wedstrijden. Ook opleidingsinstellingen voor paardensport zouden hier nadrukkelijk aandacht aan moeten besteden.

Het is echter van belang dat het afscheren van tast- en oorharen bij wet verboden wordt. In Duitsland is dat al sinds 1998 het geval. Frankrijk verbiedt het scheren van tastharen sinds 2019. Dier&Recht wil dat ook in Nederland het afscheren van tast- en oorharen een overtreding van de wet wordt. Zo snel mogelijk!

Deel dit artikel
Sarah Pesie

Als dierwetenschapper en -gedragsdeskundige ben ik verantwoordelijk voor de wetenschappelijke onderbouwing van de campagnes voor paarden. Ik ben daarnaast ook bijzonder geïnteresseerd in het natuurlijke gedrag van paarden, honden en katten. Met onderzoeken en publicaties informeer ik het publiek over de vele misstanden rond deze dieren. Ik hoop dat mensen zich daardoor meer verdiepen in de belevingswereld van dieren en zo beter begrijpen wat hun dier nodig heeft om gelukkig te zijn.