Het verborgen leed van manegepaarden: te weinig bewegingsvrijheid

Kleine paardenstal

Paarden hebben veel ruimte en beweging nodig. Ze lopen van nature graag in een rustig tempo tijdens het grazen. Hier een stapje, daar een hapje. Zo zoeken ze naar voedzame kruiden en gewassen terwijl ze ondertussen goed op elkaar letten in de kudde. Ze rollen in het zand, liggen languit in de zon of lopen het water in om te drinken en verkoeling te vinden.

Paarden hebben dus bewegingsvrijheid nodig, daarin verschillen ze niet van andere dieren – en van mensen. Het is noodzakelijk voor een goede ontwikkeling van hun bot- en spierweefsel, maar ook voor de ontwikkeling van hun lichaamsbewustzijn. Vrij loslopen is cruciaal voor het welbevinden van deze sociale dieren; ze moeten elkaar kunnen zien en aanraken, en samen iets kunnen ondernemen.

Wel of niet vrij loslopen

Er zijn maneges waar de paarden altijd vrij loslopen op een buitenterrein. In sommige maneges staan ze ’s nachts op stal, maar lopen ze overdag vrij los. Als het terrein waar ze loslopen groot en uitdagend genoeg is, dan voorziet het in hun behoefte aan ontspanning, bewegingsvrijheid en een sociaal leven.

Voor paarden die het grootste deel van de tijd op stal staan, is het noodzakelijk om dagelijks een dagdeel vrij te kunnen loslopen. Helaas wordt die mogelijkheid in veel maneges niet geboden: enkele weken per jaar, een paar keer per week, één keer per week, of zelfs nooit. Het komt allemaal voor.

Opsluiting veroorzaakt dwanggedrag, apathie, pessimisme

Paarden die veel tijd in een kleine ruimte en in afzondering staan opgesloten, kunnen door stress dwanggedrag ontwikkelen. Ze gaan bijvoorbeeld alsmaar rondjes draaien, of met hun tanden langs de wanden van de box schrapen. Het kan ook gebeuren dat ze depressief, apathisch en pessimistisch worden (ja heus, daar is onderzoek naar gedaan).

Wonderlijk genoeg worden er in veel maneges wel manieren bedacht om het uitvoeren van dwanggedrag te verhinderen, maar wordt er aan de oorzaken van dat gedrag niets gedaan.

Liggend rusten

Paarden moeten dagelijks ongeveer dertig minuten liggend kunnen slapen. De rest van hun rust nemen ze staand. Als dat halfuurtje liggen niet mogelijk is, dan komen ze rust tekort en ontstaat er chronische stress.

Je zou denken: een halfuurtje per dag languit liggen, dat kan niet moeilijk zijn. Maar vergis je niet: hun boxen zijn dikwijls zo krap dat het lastig of onmogelijk is om te gaan liggen. En als dat wel kan, hebben ze vaak niet genoeg ruimte om zich uit te strekken of zich op hun andere zij te rollen.

Paarden vinden het bovendien prettig om als kudde te rusten, zodat ze elkaar kunnen zien. Je zou denken dat ze dus mooi kunnen gaan liggen als ze buiten vrij loslopen. Maar dat kan alleen als ze lang genoeg loslopen; een dagdeel buiten biedt niet genoeg rust om te gaan liggen.

Test: breng eens een weekje door in je badkamer

Niemand zit graag opgesloten in een (te) kleine ruimte. Stel je eens voor dat je ál je vrijetijd in je badkamer moet doorbrengen. Probeer het eens een week! Je kunt rechtop staan en zitten, er staat een smal veldbedje om te slapen. Je eten wordt in de namiddag naar binnen geschoven. Je mag wel naar je werk (je wordt gebracht en gehaald), maar wordt daarna meteen weer opgesloten in je badkamer. Dit is helaas de dagelijkse realiteit van veel opgestalde paarden!

Vind jij ook dat manegepaarden recht hebben op een beter leven? Teken onze petitie!

Deel dit artikel
Sarah Pesie

Als dierwetenschapper en -gedragsdeskundige ben ik verantwoordelijk voor de wetenschappelijke onderbouwing van de campagnes voor paarden. Ik ben daarnaast ook bijzonder geïnteresseerd in het natuurlijke gedrag van paarden, honden en katten. Met onderzoeken en publicaties informeer ik het publiek over de vele misstanden rond deze dieren. Ik hoop dat mensen zich daardoor meer verdiepen in de belevingswereld van dieren en zo beter begrijpen wat hun dier nodig heeft om gelukkig te zijn.